Thuisonderwijs: vertrouwen en twijfel

Dieper weten
Thuisonderwijs is voor mij iets dat reeds ruim tien jaar in mijn leven is. Mijn oudste dochter is tien. Toen ik zes maanden zwanger was, ontmoette ik een medicijnman uit Colombia. Hij had twee kinderen die niet naar school gingen en die leerden vanuit intrinsieke motivatie. Hij praatte urenlang over zijn visie omtrent natuurlijk leren, ontwikkeling, groei en innerlijke essentie. Dat raakte iets in mij. Een diep weten dat mijn kennis en ervaring over onderwijs oversteeg. Een ‘ja’ vibreerde in mijn ziel en ik voelde dat dit het pad was dat we zouden gaan bewandelen. Ook mijn partner voelde dit en samen konden we ervoor gaan.

Inmiddels zijn we bijna 11 jaar en een hoop ervaring verder. Periodes gingen gepaard met twijfels over of we het wel goed deden. Maar telkens was er weer het gevoel dat we eigenlijk geen keuze hadden: dit was onze manier om het te doen. Een leven vol vrij leren, waarbij de innerlijke nieuwsgierigheid zorgt voor groei en ontwikkeling.

Twijfel
De twijfel was er wel toen de oudste een jaar of 8 was: zou ze wel ‘ooit leren lezen’? Ik las boeken en verhalen van ouders die hun kinderen vrij lieten in hun ontwikkeling en in alle verhalen kwam naar voren dat het op een gegeven moment toch echt zou ontstaan. Vanuit intrinsieke motivatie. Omdat het kind het zelf wilde leren. Daar vertrouwden we dan maar op. Maar diep van binnen wenste ik dat ze zo snel mogelijk zou leren lezen, zodat we die ‘hobbel’ genomen zouden hebben. Want lezen is vaak het eerste waar naar gevraagd wordt als je vertelt dat je kinderen niet naar regulier onderwijs gaan: ‘leren ze dan wel lezen’?

Lezen, schrijven en rekenen zijn tevens de meest ‘meetbare’ aspecten van het leerproces. Daarentegen zijn ‘oplossingsgericht denken’, ‘invoelingsvermogen’, ‘vragen durven stellen’ en ‘zelfredzaamheid’ en stuk moeilijker te meten. Die laatste vier aspecten van het natuurlijke leerproces zitten bij mijn kinderen wel snor. Dat weet ik, omdat ik ze ken, zie en voel. Omdat ik dicht met ze samen leef. Daar is geen test of proef voor nodig.

De vonk
Inmiddels is onze oudste bijna 11 en verslindt ze boeken en tijdschriften over uiteenlopende onderwerpen. Er was namelijk een vonk. En toen de vonk eenmaal aangewakkerd werd, brandde er een vuurtje. Een vuurtje vanuit haar eigen innerlijke zijn. Omdat ze het leuk vindt, nieuwsgierig is naar kennis, informatie en verhalen. Toen eenmaal haar interesse gewekt was, ging het snel. Ze leerde lezen in vrij korte tijd, zonder ‘moeten’, en zonder ‘oefenen’. Gewoon doen, vragen en ontdekken. Leuk ook dat de interesse van dochter twee (toendertijd net 6) ook werd gewekt. Die surfte mee op de leesgolf en las binnen no-time alles wat los en vast zat.

Het thuisonderwijs avontuur
Deze ervaring heeft een hoop vertrouwen gegeven in datgene waar we in eerste instantie vol goede moed maar zonder praktijkervaring in stapten: het thuisonderwijs avontuur. Een avontuur zonder duidelijk curriculum, zonder doelen en verwachtingen, zonder plan en uitgestippeld pad. Ontzettend onzeker en tegelijkertijd vol zekerheid. Want er is het vertrouwen dat onze kinderen zonder beoordelingen en verwachtingen maar met een alle ruimte, tijd, vrijheid en faciliteiten zich kunnen ontwikkelen op een natuurlijke manier. Een manier die bij hen past. Hun eigen manier. Op hun eigen wijze.

Natuurlijk rijzen er nog steeds af en toe twijfels: doe ik het wel goed? Dat houdt me kritisch en maakt dat ik zelf ook blijf groeien en ontwikkelen als ouder en als mens. Want uitgeleerd zijn we nooit. En we hoeven het ook allemaal niet perfect te doen. Juist dat maakt ons mens. Dat we blijven leren. En fouten maken. En erkennen dat we in ontwikkeling zijn. Zodat we datgene voortleven wat wij onze kinderen zo graag meegeven: een leven lang leren in vrijheid.

Earthschooling
Onze manier van thuisonderwijs kun je categoriseren als ‘unschooling’. Een manier van vrij leren los van onderwijsplannen en methodes. Ik spreek graag van de term ‘earthschooling’: waarbij de aarde centraal staat in het leerproces. Want Moeder Aarde geeft ons alle mogelijkheden tot leren. Over alle onderwerpen. Alle vakken. Op een holistische wijze die niet te categoriseren valt waarbij alle onderwerpen en vakken overlappen. Mijn natuurbelevingsactiviteiten en bosschooldagen zijn een mooi voorbeeld van hoe we omgaan met onze kinderen en hun leerproces in het thuisonderwijs. In verbinding met alles wat leeft, vanuit eigen innerlijke motivatie en met elkaar. Met de natuur als inspiratiebron en haar materialen om mee te werken en ontdekken, om vanuit te groeien en ontwikkelen.

De Tribe
We mogen weer zakken in het Zijn; in vertrouwen dat we in de flow het fijnste leren, het meeste onthouden en het beste ontwikkelen. We doen dit met elkaar. Samen. Dat is het magische sleutelwoord. Want alleen zijn we lang genoeg geweest. We mogen weer leren samen te leven. Als een tribe, een stam. Want samen weet je meer dan alleen. En samen kunnen we elkaar inspireren. En dat is soms ook best een uitdaging. Want we zijn elkaars spiegel. En wanneer we daar voor open staan door in de spiegel te kijken en te erkennen dat elk stukje in de spiegel ook een stukje van onszelf is, dan is er ontwikkeling. Dan is er leren. En dan leven we datgene voort wat we graag zien dat onze kinderen leren. Laten we elkaar dus weer ont-moeten. In Samen Zijn.

Heb je zin om Samen te Zijn? Samen met gelijkgestemden op een fijne plek in de natuur? Waar jouw kinderen lekker samen met anderen vrij en buiten kunnen spelen en waar jij in verbinding kunt gaan met gelijkgestemden? Fijne mensen die reeds het ongeplaveide pad bewandelen dat hun ‘eigenwijze pad’ heet? Kijk dan in de agenda voor inspirerende gatherings op korte termijn!